Ο Ορεινός Σκύλος των Πυρηναίων ή Σκύλος Πυρηναίων ή Ορεσίβιο Σκυλί Πυρηναίων, κατάγεται από τη Γαλλία και ανήκει στην ομάδα των Μολοσσοειδών ορεινού τύπου.
Είναι ένας όμορφος, μεγαλόσωμος και επιβλητικός σκύλος, λευκού κατά βάση χρώματος, ο οποίος για αιώνες ήταν αφοσιωμένος σύντροφος των βοσκών και των οικογενειών τους και προστάτης των κοπαδιών τους.
Ιστορία
Ο Ορεινός σκύλος των Πυρηναίων πήρε την ονομασία του από την ομώνυμη οροσειρά της νοτιοδυτικής Ευρώπης, όπου επί μακρόν χρησιμοποιήθηκε ως φύλακας των κοπαδιών των προβάτων. Στις ΗΠΑ χρησιμοποιείται η ονομασία «Great Pyrenees», ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ηπειρωτική Ευρώπη είναι γνωστός ως «Pyrenean Mountain Dog». Στη γενέτειρά του, τη Γαλλία, αποκαλείται «Le Chien de Montagne des Pyrénées» ή «Le Chien des Pyrénées» ή απλώς «Patou», ενώ στη γειτονική Ισπανία αποκαλείται «Perro de montaña de los Pirineos» ή απλώς «Montaña de los Pirineos».
Η φυλή πιθανώς προέρχεται από μια ομάδα λευκών κατ’ αρχάς ορεσίβιων ποιμενικών σκύλων, που εμφανίστηκαν πριν από δέκα ή έντεκα χιλιάδες χρόνια στην Κεντρική Ασία. Όσον αφορά στην εμφάνισή τους στην Ευρώπη, θεωρείται πολύ πιθανό τα τεράστια αυτά λευκά σκυλιά να ήρθαν στα Πυρηναία Όρη με τους βοσκούς τους και τα κοπάδια τους κατά την εποχή του χαλκού, ενδεχομένως γύρω στο 3000 πΧ. Εκεί αντιμετώπισαν τους αυτόχθονες λαούς της περιοχής, ένας από τους οποίους ήταν οι Βάσκοι. Στην απομόνωση των Πυρηναίων Όρεων κατά τη διάρκεια των χιλιετιών αυτών, η φυλή ανέπτυξε τα χαρακτηριστικά που κάνουν τον Ορεινό σκύλο των Πυρηναίων μοναδικό στην κατηγορία των ποιμενικών γενικά, και κυρίως σε σύγκριση με τα λευκά είδη της ομάδας αυτής.
Ο Ορεινός σκύλος των Πυρηναίων είναι λυκομολοσσοειδές, σε αντιδιαστολή με τα μολοσσοειδή. Παρόλο που σίγουρα έχει γίνει κάποια διασταύρωση φυλής κατά τη διάρκεια τόσων αιώνων, ούτε ο Ορεινός σκύλος των Πυρηναίων ούτε και οι λυκομολοσσοειδείς πρόγονοί του μπορούν να θεωρηθούν ότι ανήκουν στην οικογένεια των «mastiff».
Πριν τη Γαλλική Επανάσταση, γύρω στο 1400, έχουμε τις πρώτες σχετικές αναφορές σε γαλλικά κείμενα που αποδεικνύουν την αναγνώριση της αξίας του Ορεινού των Πυρηναίων από τη γαλλική αυλή, ως δημοφιλέστατου προστάτη κοπαδιών κυρίως. Είναι λοιπόν χαρακτηριστική η ευρεία χρήση του ως φύλακα στα μεγάλα παλάτια Γάλλων ευγενών. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1675, επί Λουδοβίκου XIV, οΟρεινός των Πυρηναίων υιοθετήθηκε ως ο Βασιλικός Σκύλος της Γαλλίας, με αποτέλεσμα να είναι περιζήτητος στην αριστοκρατική τάξη. Έχοντας εξαιρετική όσφρηση και ιδιαίτερα καλή όραση, κάθε σκύλος ισοδυναμούσε με δύο άντρες, είτε ως φύλακας του κάστρου είτε ως πολύτιμος σύντροφος των βοσκών. Η εντονότερη ωστόσο φήμη που συνδέεται με τον Ορεινό των Πυρηναίων, ήταν και παραμένει η αιώνια αφοσίωσή του και ο ιδιαίτερος δεσμός του με τα κοπάδια, τους βοσκούς και τις οικογένειές τους.
Στην αμερικανική ήπειρο πέρασε το 1824, όταν ο Στρατηγός Lafayette εισήγαγε δύο αρσενικούς σκύλους προκειμένου να τους χαρίσει στον φίλο του J.S. Skinner, ενώ το 1850 η Βασίλισσα της Αγγλίας Βικτώρια απέκτησε ένα Ορεινό σκύλο Πυρηναίων. Ωστόσο, ήταν μόλις το 1909 όταν τα συγκεκριμένα σκυλιά εισήχθησαν στην Αγγλία για λόγους αναπαραγωγής από την κόρη του Λόρδου Roseberry.
Αξίζει τέλος να αναφερθεί το όνομα του Bernard Senac-Lagrange, Γάλλου αριστοκράτη, ειδικού επί των κυνολογικών θεμάτων και λάτρη του συγκεκριμένου είδους, ο οποίος, με προσωπικό αγώνα και επιδεικνύοντας ιδιαίτερη αφοσίωση, έσωσε τη φυλή του Ορεινού σκύλου των Πυρηναίων, όταν αυτή απειλήθηκε από εξαφάνιση τόσο μετά τον Πρώτο όσο και μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο ίδιος ο Senac Lagrange είχε πει:
Μόνο μια αληθινή φυλή κατέχει αυτή τη γοητευτική, σαγηνευτική, σχεδόν απροσδιόριστη έκφραση στα μάτια, μακρινή και ταυτόχρονα χαϊδευτική, βαθιά στοχαστική και λίγο λυπημένη. Κοιτάζοντας αυτά τα μάτια, η απέραντη ηθική αξία αυτής της φυλής σου τρυπάει την καρδιά
Χαρακτηριστικά
Γενικά χαρακτηριστικά
Είναι ένας υπέροχος συνδυασμός κομψότητας, εξαιρετικής ομορφιάς, αρχοντιάς, ευφυΐας, πελώριου όγκου και μεγαλοπρέπειας. Ολόλευκου ή βασικά λευκού -ιδιαίτερα ανθεκτικού στις δυσμενείς καιρικές συνθήκες- τριχώματος, με πυκνό υπόστρωμα και μακρύ εξωτερικό τρίχωμα, το οποίο ενίοτε εμφανίζει κηλίδες γκρι (τρίχωμα του ασβού, το οποίο είναι και το προτιμότερο) ή ωχροκίτρινες ή πορτοκαλί, στο κεφάλι, στα αυτιά και στη βάση της ουράς και κάποιες φορές και στο σώμα. Είναι οξυδερκής και χαρακτηρίζεται από μια ευγενική, αξιοπρεπή αλλά και συνάμα βασιλική έκφραση. Ιδιαιτέρως επιβλητικός, επιδεικνύει μοναδική κομψότητα στο ύφος και την κίνησή του, ενώ το σθένος του και ο συντονισμός του αποπνέουν σιγουριά, βαθιά αφοσίωση και δύναμη και υποδεικνύουν αδιαμφισβήτητα το σκοπό για τον οποίο έχει ανατραφεί, δηλαδή την επίπονη δουλειά της φύλαξης των κοπαδιών, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών, στις απότομες πλαγιές των Πυρηναίων.
Ύψος και αναλογίες
Το ύψος του Ορεινού των Πυρηναίων (μέχρι το ακρώμιο) κυμαίνεται στα αρσενικά από 68 μέχρι 81 εκ. και στα θηλυκά από 63 έως 73 εκ. Το βάρος ενός αρσενικού 68 εκ. είναι περίπου 45 κιλά και ενός θηλυκού 63 εκ. περίπου 40 κιλά. Το βάρος είναι ανάλογο με το συνολικό μέγεθος και τη δομή κάθε σκύλου.
Κεφάλι
Το κεφάλι του δεν είναι βαρύ αναλογικά με το μέγεθός του. Είναι σφηνοειδούς σχήματος με ελαφρά στρογγυλεμένη την κορυφή του κεφαλιού. Η έκφρασή του είναι κομψή, σοβαρή, ήρεμη, έξυπνη και στοχαστική. Τα μάτια του είναι μετρίου μεγέθους, αμυγδαλωτά, ελαφρώς λοξά και σκούρου καστανού χρώματος. Τα βλέφαρά του χαρακτηρίζονται από το μαύρο περίγραμμα. Τα αυτιά του είναι μικρά προς μεσαία, τριγωνικά με στρογγυλεμένες άκρες, ξεκινούν στο ύψος των ματιών και συνήθως είναι κολλητά στο κεφάλι. Υπάρχει ένα χαρακτηριστικό σημείο στο οποίο συναντιέται το τρίχωμα του πάνω με αυτό του κάτω προσώπου σχηματίζοντας μια γραμμή από την εξωτερική γωνία του ματιού έως τη βάση του αυτιού. Η μουσούδα είναι περίπου ίση σε μήκος με το πίσω κρανίο. Το πλάτος και μήκος του κρανίου είναι σχεδόν ίσα. Τα μάγουλα είναι επίπεδα. Υπάρχει επαρκές γέμισμα κάτω από τα μάτια, ενώ μεταξύ των ματιών υπάρχει ένα μικρό αυλάκι. Δεν υπάρχει εμφανές «στοπ». Τα χείλη είναι σφιχτά, με το πάνω χείλος να καλύπτει ελαφρώς το κάτω χείλος. Το κάτω σαγόνι είναι πολύ δυνατό. Η μύτη και τα χείλη είναι μαύρα. Η οδοντοστοιχία πρέπει να είναι πλήρης και τα δόντια υγιή και λευκά. Είναι προτιμητέα η ψαλιδωτή δαγκωματιά, αλλά και η επίπεδη δαγκωματιά είναι αποδεκτή. Στις ατέλειες συμπεριλαμβάνονται το πολύ βαρύ κεφάλι, το πολύ στενό ή μικρό κρανίο, το εμφανές «στοπ», ο ελλιπής χρωματισμός της μύτης, του περιγράμματος των ματιών ή των χειλιών, τα στρογγυλά, τριγωνικά, χαλαρά ή μικρά βλέφαρα και το στραβό ή προεξέχον στόμα.
Λαιμός και σώμα
Έχει δυνατό λαιμό, μεσαίου μήκους και παρουσιάζει μικρό διπλοσάγονο. Το στήθος είναι αρκετά φαρδύ. Τα πλευρά είναι αρκετά εμφανή, οβάλ και επαρκούς βάθους ώστε να φτάνουν τους αγκώνες. Η πλάτη και η οσφυϊκή χώρα είναι αρκετά φαρδιά και δεμένα δυνατά. Τα καπούλια είναι ελαφρώς επικλινή και η ουρά είναι μακριά, φουντωτή και ξεκινά ακριβώς κάτω από το ύψος της ράχης.
Μπροστινό μέρος
Οι ώμοι στέκονται καλά προς τα πίσω, είναι μυώδεις και κοντά στο σώμα. Το πάνω μέρος του μπροστινού ποδιού σχηματίζει σχεδόν ορθή γωνία με το οστό του ώμου. Το μήκος του οστού του ώμου και το πάνω μέρος του μπροστινού ποδιού είναι σχεδόν ίσα. Το ύψος από το έδαφος μέχρι τον αγκώνα εμφανίζεται σχεδόν ίσο με το ύψος από τον αγκώνα μέχρι το ακρώμιο. Τα μπροστινά πόδια είναι αρκετά μακριά και μυώδη. Οι αγκώνες είναι κοντά στο σώμα. Τα μπροστινά πόδια, όταν τα κοιτά κανείς από το πλάι, είναι ακριβώς κάτω από το ακρώμιο και είναι ίσια και κάθετα στο έδαφος. Οι αγκώνες, όταν τους κοιτά κανείς από μπροστά, είναι σε ευθεία γραμμή από το σημείο του ώμου προς τον καρπό. Οι μπροστινές πατούσες είναι στρογγυλεμένες, καλά επικαλυμμένες και τα δάχτυλα με καλή καμάρα.
Πίσω μέρος
Η άρθρωση του πίσω μέρους είναι παρόμοια με αυτή του μπροστινού μέρους. Οι άνω μηροί είναι πολύ μυώδεις και έχουν το ίδιο μήκος με τους κάτω μηρούς. Το μετατάρσιο είναι μεσαίου μήκους και κάθετο στο έδαφος όταν ο σκύλος στέκεται φυσικά. Τα πίσω πόδια είναι αρκετά βαριά και μυώδη. Οι πίσω πατούσες έχουν ως χαρακτηριστικό γνώρισμα τα διπλά ψευδοδάχτυλα (παράνυχα).
Τρίχωμα
Ιδιαίτερα ανθεκτικό στις δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Αποτελείται από μακρύ, πυκνό και χοντρό εξωτερικό τρίχωμα, ίσιο ή ελαφρώς κυματιστό (το σγουρό τρίχωμα θεωρείται ατέλεια), κάτω από το οποίο βρίσκεται πυκνό, δασύμαλλο υπόστρωμα. Πιο άφθονο γύρω από λαιμό και ώμους, δημιουργώντας ένα είδος χαίτης και μακρύτερο στην ουρά. Το τρίχωμά του είναι είτε ολόλευκο ή λευκό με κηλίδες γκρι (τρίχωμα του ασβού, το οποίο είναι και το προτιμότερο) ή ωχροκίτρινες ή πορτοκαλί, στο κεφάλι (ενίοτε και σε ολόκληρο το πρόσωπο), στα αυτιά και στη βάση της ουράς και κάποιες φορές και στο σώμα. Εάν οι κηλίδες και οι χρωματισμοί αυτοί καλύπτουν περισσότερο από το εν τρίτο του σώματος, θεωρείται ατέλεια.
Βάδισμα
Κινείται ήπια και κομψά, ευθυτενώς, επιδεικνύοντας δύναμη και ευκινησία. Τα βήματα είναι ισορροπημένα, με καλό άνοιγμα. Εκτιμάται περισσότερο η άνεση και η ικανότητα της κίνησης παρά η ταχύτητα.
Χαρακτήρας
Ο χαρακτήρας και η ιδιοσυγκρασία είναι πολύ μεγάλης σημασίας. Από τη φύση του, οΟρεινός των Πυρηναίων έχει αυτοπεποίθηση, είναι ήρεμος και στοργικός. Αν και χαράζει την περιοχή του και προστατεύει το βοσκό και την οικογένειά του όταν χρειάζεται, γενικά η συμπεριφορά του χαρακτηρίζεται από ψυχραιμία, υπομονή και ανοχή. Έχει δυνατή θέληση, είναι ανεξάρτητος και κάπως επιφυλακτικός, αλλά ωστόσο προσηλωμένος, ατρόμητος, και αφοσιωμένος στα καθήκοντά του. Αν και ο Ορεινός των Πυρηναίων μπορεί να φαίνεται συγκρατημένος, οποιοδήποτε σημάδι υπερβολικής συστολής, νευρικότητας ή επιθετικότητας προς του ανθρώπους είναι απαράδεκτη και θεωρείται ιδιαιτέρως προβληματική.
Απαιτήσεις
Χρειάζεται αγάπη, συντροφική και οικογενειακή ζωή (η έλλειψη κοινωνικής ζωής οδηγεί τον Ορεινό των Πυρηναίων σε αντικοινωνική συμπεριφορά και κατάθλιψη), πολύ ελεύθερο χώρο γιατί είναι μεγαλόσωμος, καθημερινή και αρκετή άσκηση και ιδιαίτερη φροντίδα του πλούσιου τριχώματός του, που όταν αλλάζει μαδάει πολύ. Αν και ανήκει στα υγιή σκυλιά, αυτά που προορίζονται για αναπαραγωγή πρέπει να ελέγχονται για ισχιακή δυσπλασία, οφθαλμολογικές παθήσεις, προδιάθεση για δερματικό έκζεμα και πολύ σπάνια επιληψία. Ο μεταβολισμός και η θερμοκρασία του σώματός του είναι χαμηλότερα από τα περισσότερα σκυλιά.